Με
αφορμή τον εορτασμό της Πρωτομαγιάς οι μαθητές του Β'2 τμήματος - με
συντονίστρια τη δασκάλα τους κα Πριμηκύριου Ευαγγελία - κατασκεύασαν μαγιάτικα
στεφάνια, όπως ορίζουν τα ήθη και τα έθιμα του τόπου μας, με επιθυμία τους να
στολίσουν τους χώρους του σχολείου μας.
Οι μαθητές την ώρα της δημιουργίας του στεφανιού:
Πρωτομαγιά ονομάζεται η πρώτη μέρα του Μαΐου, η οποία είναι
μέρα αργίας (η Πρωτομαγιά δεν είναι αργία, για το εργατικό κίνημα είναι
απεργία) για πολλές χώρες του κόσμου. Τις περισσότερες φορές η Πρωτομαγιά είναι
συνώνυμη με την Παγκόσμια Μέρα των Εργατών (Εργατική Πρωτομαγιά), την ημέρα
δηλαδή που τιμώνται οι αγώνες του εργατικού κινήματος.
H Εργατική Πρωτομαγιά
καθιερώθηκε σαν παγκόσμια μέρα διεθνούς δράσης και αλληλεγγύης των εργαζομένων
από το Διεθνές Σοσιαλιστικό Συνέδριο του Παρισιού στα 1890, αλλά γεννήθηκε στα
1886 στις Ηνωμένες Πολιτείες και οι ρίζες της βρίσκονται στην πάλη των
εργαζομένων για λιγότερες ώρες εργασίας. Η πρώτη εργατική ομοσπονδία που
δημιουργήθηκε μετά τον Αμερικανικό Εμφύλιο, στο συνέδριό της τον Αύγουστο του
1866 διακήρυττε:
«Η πρώτη και μεγάλη ανάγκη των ημερών μας, να ελευθερωθεί
αυτή η χώρα από την καπιταλιστική σκλαβιά, είναι να ψηφιστεί ένας νόμος σύμφωνα
με τον οποίο το οχτάωρο θα είναι η κανονική εργάσιμη μέρα σε όλες τις πολιτείες
της Αμερικανικής Ομοσπονδίας». Η 1η του Μάη του 1886 ήταν ένα μαζικό απεργιακό
κίνημα. Μισό εκατομμύριο εργάτες κινητοποιήθηκαν με απεργίες και διαδηλώσεις σε
μεγάλες και μικρές πόλεις. Το Σικάγο έκανε την πιο εντυπωσιακή Πρωτομαγιά, με
90.000 διαδηλωτές στους δρόμους. Η κινητοποίηση συνεχίστηκε και τις επόμενες
μέρες, με όλο και περισσότερους κλάδους να εφαρμόζουν στην πράξη το οκτάωρο. Ήταν
μέρες διεθνισμού, όπου διαφορετικές κοινότητες ενώθηκαν στον ίδιο στόχο: Στο
Σικάγο 10.000 Βοημοί, Πολωνοί και Γερμανοί διαδήλωσαν με μουσική και σημαίες.
Ήταν μέρες αντιρατσισμού, αφού για πρώτη φορά σε πάρκα που
ήταν κλειστά για τους Μαύρους οι απεργοί, λευκοί και μαύροι, κατέληγαν τις
διαδηλώσεις μέσα σ' αυτά, κάνοντας τις εφημερίδες να γράφουν «έτσι οι Ιππότες
της Εργασίας γκρέμισαν τα τείχη της προκατάληψης».
Ο εορτασμός όμως της Πρωτομαγιάς, έχει τις ρίζες του στις
παγανιστικές εορτές του παρελθόντος. Πολλά από τα αρχαία έθιμα έχουν επιβιώσει
μέχρι και σήμερα. Η σημασία της ημέρας της Πρωτομαγιάς για τους αρχαίους λαούς
οφείλεται στο γεγονός πως ημερολογιακά (για το βόρειο ημισφαίριο) η πρώτη ημέρα
του Μαΐου βρίσκεται ανάμεσα στην Εαρινή Ισημερία και το Θερινό Ηλιοστάσιο,
τοποθετείται δηλαδή στην αρχή της άνοιξης.
H Πρωτομαγιά είναι από τις ελάχιστες γιορτές χωρίς
θρησκευτικό περιεχόμενο που έχουν διατηρηθεί ως τις μέρες μας, πιθανόν
κατάλοιπο πανάρχαιων προχριστιανικών δοξασιών σχετικών με τη γονιμότητα και την
καρποφορία της γης.
Χαρακτηριστικό ότι οι βασικές εκδηλώσεις της, όπως η έξοδος
των ανθρώπων στην ύπαιθρο με συνοδεία χορών και τραγουδιών και το μάζεμα
λουλουδιών για να πλεχτούν στεφάνια, τα οποία στη συνέχεια κρεμιούνται σε
εμφανή θέση των σπιτιών, συναντώνται
στον λαϊκό πολιτισμό πολλών ευρωπαϊκών λαών.
Ένα από τα πιο τυπικά
έθιμα της Πρωτομαγιάς, το μαγιάτικο κλαδί ή το στεφάνι, είναι πιθανόν να έχει
τις ρίζες του στην αρχαιότητα. Είναι γνωστό ότι στην αρχαία Ελλάδα τέτοια
κλαδιά ή στεφάνια τα χρησιμοποιούσαν πολύ συχνά. Δεν είναι υπερβολικό να πούμε
ότι δεν έλειπαν από καμιά σημαντική εκδήλωση του δημόσιου, ιδιωτικού ή
θρησκευτικού βίου. Επιπλέον είναι αξιοπρόσεκτο ότι η πιο σημαντική γιορτή ενός
μήνα των αρχαίων, του Θαργηλιώνος, που πάνω - κάτω αντιστοιχούσε με τον δικό
μας Μάιο, περιελάμβανε στα δρώμενά της την κατασκευή ενός κλαδιού ανάλογου με
το μαγιάτικο. Πιο συγκεκριμένα, στα Θαργήλια, γιορτή που έδωσε και το όνομά της
σ' ολόκληρο τον μήνα, σχημάτιζαν μια λατρευτική πομπή προς τιμήν του Ηλίου και
των Ωρών (Εποχών), που συντελούν τα μέγιστα στην ωρίμανση των καρπών. Στην
πομπή περιέφεραν ένα πράσινο κλαδί που μόλις είχε πετάξει φύλλα. Το τύλιγαν με
ταινίες και πάνω του κρεμούσαν σύκα, διάφορα ψωμάκια και μικρά φλασκιά γεμάτα
κρασί, λάδι και μέλι. Το κλαδί αυτό, η «ειρεσιώνη» των γραπτών πηγών, μοιάζει
εξαιρετικά με το πρωτομαγιάτικο στεφάνι, και αυτό μας το βεβαιώνει και το
γεγονός ότι σε παλιότερες εποχές το τελευταίο το έφτιαχναν όχι με άνθη αλλά με
κλαδιά οπωροφόρων δένδρων που έφεραν καρπούς και στα οποία αναρτούσαν κρεμμύδια
και σκόρδα.
Οι μαθητές με τα στεφάνια που έφτιαξαν:
την είσοδο της αίθουσας…
αλλά και το σχολείο...
Πρωτομαγιά, Διονύσιος Σολωμός
Του Μαΐου ροδοφαίνεται η μέρα
που ωραιότερη φύση ξυπνάει
και την κάνουν λαμπρά και γελάει
πρασινάδες, αχτίδες, νερά.
Άνθη κι άνθη βαστούνε στο χέρι
παιδιά κι άντρες, γυναίκες και γέροι
ασπροεντύματα, γέλια και κρότοι,
όλοι οι δρόμοι γιομάτοι χαρά.
Ναι, χαρείτε του χρόνου τη νιότη,
άνδρες, γέροι, γυναίκες παιδιά.
